Ardoa sailkatzeko oinarrizko bost sailkapen bereiz ditzakegu:
- orokorra edo egiteko moduaren araberakoa: sailkapen horrek ardo lasaiak eta egiteko prozesuaren ondorioz ezaugarri bereziren bat dutenak bereizten ditu.
- azukre-edukiaren araberakoa: ardoak zenbat hondar-azukre daukan begiratuta (hartzidura eta gero geratu den azukrea), zenbait kategoria bereiz ditzakegu.
- kolorearen araberakoa: hemen ardo zuriak, gorriak eta beltzak aurkitzen ditugu.
- adinaren araberakoa: edo, hobe esanda, ardoaren ontze-denboraren araberakoa.
- jatorrizko mahats-aldaeraren edo -aldaeren araberakoa: ardoa mahats-aldaera bakarrarekin egin den edo, aldiz, zenbait aldaera nahastuz egin den bereiziko dugu.
Aurreko sailkapena nahiko zabala da eta asko erabiltzen da. Hala ere, azkenaldian, ardoak estiloaren arabera sailkatzera jo da, egiteko metodoaren edo beste bereizgarri batzuen araberako bereizkuntzarik egin gabe: ardo apardunak, zuri arinak, zuri gorpuzdunak, zuri aromatikoak, gorriak, beltz arinak, beltz gorpuzdunak, ardo bereziak: gozoak, oparoak…
Sailkapen orokorra edo egiteko moduaren araberakoa
Esan bezala, sailkapen honetan ardo lasaiak daude batetik (CO2 edukirik ez duten eta lehorrak izan ohi diren ardoak), eta egiteko metodoaren ondorioz ezaugarri bereziren bat daukatenak bestetik.
- Ardo lasaiak
- Ardo bereziak
- Gozoak
- Oparoak eta likoretsuak
- Apardunak
- Ardoaren eratorriak (ardo aromatizatuak, bermutak…)
Azukre-edukiaren araberako sailkapena
Hartzidura prozesuaren ondorioz, prozesuan guztiz kontsumitu gabeko azukre hondarrak aurki ditzakegu (hondar-azukrea).
Ardo lasaiak azukre-edukiaren arabera sailkatzeko, maila hauek erabiliko ditugu eskuarki:
- Oso lehorrak < 1 g/l azukre
- Lehorrak 1-5 g/l azukre
- Erdi-lehorrak 5-15 g/l azukre
- Goxoak 15-30 g/l azukre
- Gozoak 30-120 g/l azukre
- Oso gozoak >120 g/l azukre
Ardo apardunentzat, ardoaren azukre-edukiaren araberako beste nomenklatura bat dago, eta ardo bereziei buruz eta, zehazki, apardunei buruz hitz egitean ikusiko dugu.
Kolorearen araberako sailkapena
Hau da sailkapen errazena, eta guztiontzat nabarmenena.
- Ardo zuria
- Ardo gorria
- Ardo beltza
Ontze-denboraren araberako sailkapena
Kasu honetan, upategian ontzen edo pausatzen utzitako denboraren arabera bereiziko ditugu ardoak.
- Ardo gazteak: urteko ardoak dira, eta ez dira upelean egon; aldiz, beste material mota batzuetan egiten dira (altzairu herdoilezina, adibidez). Oro har, gama primarioko aromak nagusitzen dira ardo hauetan, eta mahats-aldaera bakoitzaren ezaugarriak errespetatu ohi dituzte. Ardo hauek gazte direnean kontsumitzeko pentsatuta daude eta, beraz, egin eta 12-24 hilabetetara kontsumitzea gomendatzen da.
- Ardo onduak: egiteko prozesuan denbora batez zahartzen utzitako ardoak dira; zahartzeko, upelak eta/edo botilak nahiz ligak erabiltzen dira. Ardo hauetan aldaeraren berezko lurrinak sumatuko dira, baina baita ontzearen ondoriozko beste batzuk ere, aroma sekundario eta tertziarioen gaman sarturik jadanik. Ardo hauek egitean zahartzeko eta gordetzeko gaitasuna ematen zaie, eta beraz, 3-10 urtera kontsumi daitezke, baita ondoren ere, zer ezaugarri jakin dituzten.
Espainiako jatorri-deitura bakoitzak arau desberdinak ditu ardoak ontze-denboraren arabera sailkatzeko behar den denborari dagokionez. Adibide gisa Errioxa JD hartuko dugu, ezagunenetakoa eta adierazgarrienetakoa baita.
Eremu horretan sailkapen hau aurki dezakegu:
Ardo ondua: 2 urtez ondutako ardoak, upelean gutxienez urtebetez egondakoak.
Erreserba ardoa: 3 urtez ondutako ardoak, upelean gutxienez urtebetez eta gainerako aldian botilan egondakoak.
Erreserba handia: 5 urtez ondutako ardoak, upelean gutxienez 2 urtez eta gainerako aldian botilan egondakoak.
ALDAEREN ARABERAKO SAILKAPENA
Ardoak sailkatzeko modu berezi hau ardoa egiteko erabili diren mahatsetan oinarritzen da. Funtsean, bi talde egin daitezke:
- Aldaera bakarrekoak: mahats mota bakarra erabiltzen da ardoa egiteko.
- Aldaeren nahasketa: zenbait aldaerez osatutako ardoak dira. Ez da “coupage” frantses terminoarekin nahastu behar: esamolde horrek bereiz egindako zenbait ardo nahasten dituen ardogintza-metodoari egiten dio erreferentzia.
