Ez du azalik, oretsua da, kolore zurikoa eta zapore leunekoa.

Gazta freskoak esne pasteurizatuarekin egiten dira, oro har behi-esnearekin; baina ahuntzaren edo ardiaren esnearekin ere egin daitezke, prozesu desberdinak erabiliz.

Metodo tradizionala

• Koagulazio azidoa: esne pasteurizatuari bakterio azidolaktikoak eransten zaizkio, orokorrean Streptococcus, eta zenbait gazta motetan, gatzagi pixka bat ere. Bakterioak edo gatzagia erantsiz, laktosa (esnearen berezko azukrea) azido laktiko bihurtzen da. Ondorioz, esnea azidotzen da, eta haren proteinak koagulatzen dira. Koipeak eta proteinak aurrez digeritzen dira, eta gure organismoak hobeto digeri ditzakeen substantzia sinpleago bilakatu.
• Inkubazioa: gazta 25-30º C-ra uzten da ordu batzuez, eta, hala, mamia eratzen da.
• Xukatu leuna: mamia arinki xukatzen da, ordu-erdiz edo ordubetez.
• Prentsatzea edo moldekatzea. zenbaitetan, prentsatu edo moldekatu arina aplikatzen zaio, mamia gaztari amaierako forma ematen dion moldean botatzen da, eta, gero, ontziratu.

Metodo modernoa

• Ultra-iragaztea: gaur egun, ontziratutako gazta fresko gehienek ultra-iragazte deritzon metodo bat jasaten dute, kontserbazioa hobetzeko. Prozesu horretan, esne pasteurizatua koipeak eta proteinak biltzen dituen mintz batekin iragazten da, eta, horrela, serumaren parte bat eta azukreak eta gatzak baztertzen dira. Ondoren, zuzenean botatzen da ontzira. Hartzigarriak edo gatzagia eransten zaizkio, eta gazta ontzian bertan gatzatzen da.

Prozesu horiei guztiei esker, gazta freskoa esnea baino errazago digeritzen da; baina haren amaierako zapore, aroma eta trinkotasunari ere eragiten diote.

Gazta fresko nagusiak

Nabarmentzekoa da gazta freskoen balio biologiko handiko proteinen kopurua, eta erraz asimilatzeko kaltzioarena, fosforoarena, magnesioarena eta A, D eta B taldeko bitaminena ere bai.

• Burgosko gazta: gazta freskoen adibiderik ezagunena Espainian. Ardi- edo behi-esne pasteurizatuarekin, gatzagiarekin eta gatzarekin egiten da. Oso suabea da, eta erraz digeritzen da. Gaur egun, gatzik ez eta % 0 koipe duten aldaerak ere egiten dira.
• Petit suisse: Frantziatik datorren gazta freskoa da, eta haurrei zuzentzen zaie bereziki. Krematsua eta zapore leunekoa da, eta gozoa izan ohi da, azukrea eransten baitzaio. Koipe oso gutxiko aldaera arinak ere badaude.
• Quarck edo Speisequarck gazta: Alemanian gehien kontsumitzen den gazta. Frantzian, “fromage frais” (gazta freskoa) deitzen zaio, eta ingelesa hitz egiten duten herrialdeetan, berriz, “quark”. Bereizgarri du krematsua dela eta zaporea pixka bat azidoa duela. Behi-esne gaingabetuarekin egiten da. Koagulazio azido geldoko (6-12 ordu) prozesu batez egiten da, Streptococcus lactis eta cremoris bakterioetan oinarritutako kultibo hasarazle bat erantsita. Zenbait motek esne-serumaren proteinak ere badituzte (espainiar gaztanberak, adibidez), eta horrek gainontzeko gazta freskoei baino nutrizio-balio handiagoa ematen die. Mota hau da koipe eta kaloria gutxien dituena, merkatuan agertu berri den gazta fresko bat izan ezik, batere koiperik ez duena.
• Feta gazta grekoa: gazta zuria eta suabea da, ez dauka azalik, eta tamaina desberdinetako zuloz beteta dago. Horrela deitzen zaio zatitan (feta grezieraz) mozten delako egin ondoren. Ardi- eta ahuntz-esnez egiten da.
• Cottage gazta: behi-esnez egindako gazta freskoaren oso antzekoa da, eta oso ohikoa da AEBtan. Esne erdigaingabetuarekin edo gaingabetuarekin egiten da, Streptococcus lactis eta Leuconostoc citrovarum espezieko bakterioak erantsita.

Nutrizio-balioa

Gazta egitean ura galtzen da (urak esnearen % 90 osatzen du, eta gazta freskoaren % 70), eta esnearen nutrizio-printzipioak kontzentratzen dira. Orokorrean, nabarmentzekoa da gazta freskoen balio biologiko handiko proteinen kopurua, eta erraz asimilatzeko kaltzioarena, fosforoarena, magnesioarena eta A, D eta B taldeko (batik bat B2 edo erriboflabina, B12 eta niazina) bitaminena.

Koipe-edukiari dagokionez, kopurua motaren arabera aldatzen da, nahiz eta orokorrean koipe gutxi duten. Horietako batzuk esnearekin eta esne-gainarekin egiten dira, eta, haien koipe-edukia eta kaloria-balioa asko areagotzen dira. Halaber, osagai gehigarriak eraman ditzakete: gatza, azukrea edo espeziak eta aromatizatzaile desberdinak.

Nutrizio-konposizioaren taula (100 gramo anoa jangarri bakoitzeko)

Abantailak eta desabantailak

Gazta freskoaren mantenugaiak esnearenak baino hobeto bereganatu eta aprobetxatzen dira, bakterio azidolaktikoek eta gatzagiak eragindako hartzidurari esker. Oso komenigarria da sabel makala dutenentzat eta esne osoak ongi egiten ez dienentzat, kaltzioa eta beste mantenugai batzuk kopuru handitan dituen aukerako jaki gisa. Ez dute hartu behar behi-esnearen proteinari alergia diotenek. Bestalde, koipe gutxien duen gazta den arren, neurriz kontsumitu behar da, koipe hori gantz aseak direlako gehienbat.

Etiketa

Ontzietan eta etiketetan honako datu hauek jaso behar dira: produktuaren izendapena, eduki garbia, iraungitze-data, estraktu lehorraren koipe-ehunekoa edo kategoria (koipetsua, erdikoipetsua…), kontserbatzeko baldintza bereziak eta ekoizpen-lotea.

EROSKI gazta freskoa

Proba ezazu gure EROSKI gazta freskoak. Burgosko gazta freskoen aukera handia dugu, tradizionalak eta ultra iragaziak.

Lirain egoteko, Eroski SANNIA gazta fresko irabiatuak gomendatzen dizkizugu. % 0 koipe dute, eta zure burua zaintzeko ezin hobeak dira. Naturala, marrubiekin edo fruta anitzeko pila, gozo-gozoak dira!