1. OSASUNTSUAK ETA EZIN HOBEAK DIRA FAMILIA OSOARENTZAT

Lekaleek elikadura-balio handia dute, eta landare-jatorriko proteina-, karbohidrato- zuntz-, mineral- eta bitamina-iturri bikainak dira. Zure dietan gehitzeko koktel osasuntsu bat dira, baita errezeta begano eta begetariano askoren osagai nagusia ere. Hamaika modutan jan daitezke, eta onurak ere ugari dituzte:

• Beste elikagai batzuk baino gehiago betetzen dute, zuntz eta proteina asko dutelako.
• Nutriente, azido foliko, kaltzio, fosforo, magnesio, burdina eta zink asko duzte. Koipe gutxi dute, ez dute kolesterolik eta egokiak dira zeliako eta beganoentzat.
• Milaka modutan presta daitezke, eta lekale-platerak erraz eta bizkor prestatzeko hainbat aukera aurkituko dituzu.

Lekaleei buruzko mitoak:

1. Animalia-proteinen kalitatea askoz hobea da. GEZURRA: badira kalitate handiko proteinak dituzten elikagai begetalak, hala nola, soja, txitxirioak, kinoa…

2. Plater berean zerealak eta lekaleak sartu behar ditut, proteina osoagoa lortzeko: GEZURRA: ez da beharrezkoa otordu berean zerealak + lekaleak konbinatzea. Bazkaltzeko lekaleak jan ditzakegu, eta afaltzeko arroza.

3. Lekaleek asko gizentzen dute. GEZURRA: koipe gutxi duten elikagaiak dira, eta nutriente hori da, hain zuzen ere, kaloria gehien duena.

4. Ez da komeni haurtxoei lekaleak ematea, urtebete baino gehiago izan arte. GEZURRA: noiznahi eman dakieke, elikagaiak ematen hasten zaienean. Elikadura osagarriarekin batera. Gomendio gisa, birrindu lekaleak irabiagailu batekin edo sardexka batekin, itotzeko arriskurik ez izateko.

2. MOTA ETA AUKERA ASKO DAUDE; EZ ASPERTZEKO

Ilarrak eta kakahueteak ere lekaleak dira.

Soja proteina gehien duen lekaleetako bat da. Era askotan jan daitekeen elikagaia da, lehortuta, esaterako. Dilisten edo txitxirioen alboan aurkiko dugu. Baita testurizatuta ere, hainbat errezetatan haragi txikituaren ordezko gisa kontsumitzeko, oso antzeko forma eta testura baitu. Uretan edo saltsa batean beratzen jarri behar da, gehitutako zaporea xurga dezan. Lasagnetan, pastetan, fajitetan, gisatuetan edo bururatzen zaizun beste edozein errezetetan gehi dezakezu.

Edamamea ere soja da. Zehazki, soja-lekak dira. Egosita, zizka-mizka osasungarria dira. Edo entsaladetako edo pokeetako osagai gisa erabil daitezke… Eta proteina dute!

Ezagunagoa den beste produktu bat soja-edaria da. Soilik edo bestelako prestakinekin batera kontsumitu daiteke, irabiatu naturalen, teen edo kafeen osagarri gisa, edo opiltxo edo porridge (olo-malutak) gisako plater gozoen osagai gisa, baita errezeta beganoetan esnearen ordezko gisa ere, bexamel beganoa egiteko, esaterako. Era berean, beste jaki batzuk egiteko erabiltzen da, adibidez, jogurta.

Badira azalik gabeko lekaleen zenbait barietate ere, digestioa errazten dutenak. Dilista gorriak (azalik gabeko dilista-mota bat), adibidez, oso bizkor egosten dira.

Bestalde, dilista beltzak edo Beluga dilistak besteak baino proteina gehiago dute. Platerei kolorea gehituko diezu!

3. GOZATU HAIEN MOLDAKORTASUNAZ

Monotoniarekin edo inspirazio-faltarekin amaitzeko, hona hemen lekaleak beste modu batean jateko zenbait ideia:

• Haragiarekin egin ohi diren betiko errezetak egin ditzakezu, haragiaren ordez lekaleak erabilita; hala nola: hanburgesak edo haragi-bolak…
• Lekaleak pasta gisa ere jan daitezke (helizeak, makarroiak…) plater bakar gisa jateko edo entsaladan gehitzeko…
• Ezagutzen dituzu lekale-irinak, adibidez, txitxirioena?  Haiekin, bizkotxoak, madalenak, opiltxoak, galletak eta antzeko errezeta gozoak egin ditzakezu. Errezeta gaziak egiteko ere erabil daitezke, indiar pakorak (txitxirio-irinarekin egindako barazki-kasuerak), esaterako, edo arrautzaren ordezko gisa betiko patata-tortillan. Ur epel apur batekin nahastu, eta hasi irabiatzen! Lodigarri gisa edo arrautzaztatzeko ere erabil daiteke, eta ukitu kurruskari bat ematen dio.
• Lekaleak errezeta beganoetako eta begetarianoetako osagai nagusiak dira. Egosketa-likidoak edo aquafaba gisa ere ezagutzen denak (lekale lehorrak egosita edo kontserbako lekale-ontzietatik lortzen dena) testura gelatinakara edo apartsuagoa du, arrautzaren zuringoaren antzekoa, eta oso egokia da merenge-testura bat egiteko. Limoi-zurrusta batek lekale-zaporea kenduko dio. Hartu haga batzuk… eta hasi harrotzen! Labean egiteko errezeta gozoetan erabili dezakezu, etxeko ogiari ukitu harroa emateko, edo arrautzarik gabe maionesa egiteko. Bikaina da beganoentzat edo arrautzari alergia diotenentzat.

Ikus dezakezunez, lekaleak jateko hamaika modu dago, eta geroz eta trikimailu gehiago daude horiek asteko dietan sartzeko. Astean 3-5 aldiz jatea gomendatzen da.

Berritu betiko errezetak eta esperimentatu berriekin, txikienek ere plater guztia jan dezaten.

Betiko lekale lehortuak gogoko badituzu, gisatu tradizionalak egiteko edo lekaleak egostea gustatzen zaizulako, marka desberdinetakoak edo EROSKI markakoak dituzu aukeran. Besteak beste, EROSKI SELEQTIA markakoak izango dituzu eskura, jatorriagatik edo JDBarengatik bereziak direnak.

Zerealekin ere jan ditzakezu, oloarekin edo arrozarekin, esaterako. Batzuk nahastuta saltzen dira, egosi eta kito!

Alabaina, ez badaukazu lekaleak egosteko denborarik eta jadanik egositakoak erabiltzea nahiago baduzu, hainbat marka eta mota aurki ditzakezu. Adibidez, modu ekologikoan ekoitzitako EROSKI bio, markakoak, eta nahiago baduzu, barazkiekin konbinatuta daudenak.

Horiek guztiak EROSKI dendetan edo EROSKI online supermerkatuan aurki ditzakezu.

Bazkide bazara, % 10eko deskontu bat edukiko duzu lekale guztietan martxoaren 10era arte 2 ale erosita, eremu pribatuan edo aplikazioan kupoia aktibatuz gero.