Ekilibria

Lekaleak, tradizio mediterraneoa

Elikagai-multzo hau zuntz, proteina eta aminoazidoen funtsezko iturria da, eta efektu onuragarriak ditu gizentasuna eta gaixotasun kronikoak (diabetesa, kasu), gaixotasun koronarioak eta zenbait minbizia mota prebenitzeko.

Lekaleak gure kultura gastronomikoan oso txertatuta dagoen elikagai-multzoa dira. Zerealekin batera, gizakiaren garapen gastronomikoaren lehenengo aztarna dira, ordura arte basafruituekin, edo, asko jota, sutan erretako ehizakiekin elikatzen baitziren. Historian zehar, lekaleek garrantzia handia izan dute Espainiako dieta tradizionalean. Egiptoko zibilizaziotik gaur arte, txitxirioak eta dilistak gure elikaduraren parte izan dira. Gero, Ameriketatik etorritako babarrunak edo lekak indarrez sartu ziren Mediterraneoko mahaietan.

Tradizioaz gain, lekaleak oso garrantzitsuak dira nutrizioaren ikuspuntutik. Dilistak, lekak, ilarrak edo txitxirioak bezalako barietateak dieta osasungarriaren parte dira, gizentasuna eta gaixotasun kroniko oso garrantzitsuak (diabetesa, kasu), gaixotasun koronarioak eta zenbait minbizia mota prebenitzen laguntzen dutelako. Lekaleak proteina-iturria izatez gain, labore iraunkorra eta positiboa dira ingurumenerako. Landare lekadunek nitrogenoa finkatzeko gaitasuna dute, eta horrek lurzoruaren emankortasuna areagotzen laguntzen du. Arrazoi horiek direla eta, beste batzuen artean, Nazio Batuek Lekaleen Nazioarteko Urtea izendatu zuten 2016.

Alabaina, tradizio eta nutrizio-ezaugarri horren zabalak dituen elikagai hau desagertzen joan da gure ohiko dietatik. Hain zuzen ere, lekaleetan gertatu da gure garaiko elikadura-aldaketa handienetako bat. 1960tik, haren kontsumoa % 50 jaitsi da Espainian, Nutrizio eta Elikadurari buruzko Ikerketa Nazionalaren (ENNA-1) arabera. Ikerketak ondorioztatu du gaur egun astean behin bakarrik jaten ditugula, haragi gorrien eta elikadura prozesatuen kontsumo handiagora jo dugulako. Gainera, lekaleak gehien kontsumitzen eta baloratzen dituen adin-taldea 50 urtetik gorakoena da.

Sortu zure kontua eta jaso ezazu astero gure newsletterra, EROSKIren azken berriekin eta informazio komertzialarekin

Izena eman nahi?
81778