Bertako produktuak garrantzitsuak dira, gure sustraiak mantentzen dituztelako, eta kalitatea eta eskualde bakoitzeko ingurune sozial eta ekonomikoarekiko errespetua bermatzen dituztelako.
Galiziar txahala, Almendra-tarta, San Simón J.D. gazta… istorioak sortzen dituzten produktuak dira, jatorri bat duten istorioak. Hemengo produktua kontsumituz, kontatzen dizkizugun horrelako istorioak gertatzen jarraitzea ahalbidetzen duzu.
istoria
“A zer gogoa nuen uda iristeko! Herrira itzultzeko, senide eta lagunekin denbora gehiago emateko. Gainera, jaialdi-sasoia da, kanpaldi eta barbakoena; gaur gauean egingo dugunaren modukoak. Lagunak eta ni Eroskira etorri gara. Badakit hemen betiko produktuak aurkituko ditugula; hots, gurasoek eta, haien aurretik, aitona-amonek mahaian beti jarri izan dituztenak: hemengo produktuak. Baina sorta zabala dago aukeran! Eskerrak amak argi eta garbi utzi didan: «Brais, eskatu Galiziako txahalkia, zigiluarena, gurea!». Eta paradak merezi du.”
Brais
“Nire udako oroitzapenen hasieran, beti dago leka ureztatu berrien usain bereizgarria; goizean goiz ureztatzen zituen aitonak, baratzean eguzkia irten baino lehen. Usain hark eta hostoak jotzen zituen uraren soinuak goizero sentitzen nituen gosaldu bitartean, eta zalantza gabe abenturaz eta zorionez beteta egongo zen egunari hasiera ematen zioten.”
“Udaren hasierak beti ekartzen dizkit gogora haurtzaroko goiz hozkirriak, lursaileko lur hezea zapaltzea, amaren eskua lekak kontu handiz biltzen. Udaren hasiera gure baratzeko usain eta zaporez josita dago.”
“Larunbat guztietan, amona eta biok Carmiñaren dendara joaten ginen. Amonak arbendolik onenak aukeratzen zituen bere esku eskarmentatuekin. Ondoren, Manolok eho, eta amonak arbendol-tarta ikaragarria prestatzen zuen. Berak oratzen eta labekatzen zuen, hain zorioneko egiten gintuzten txera eta emozioz betetako zapore berdingabe hura oroimenean iltza zekigun bai niri, bai osaba-izeba eta lehengusu-lehengusinei, zeinak urrunetik etortzen baitziren urtero.”
“Amonaren etxeak egur-kearen eta arbendol ehoen usaina zuen. Orduko uda luzeak igarotzera Suitzatik herrixkara itzultzeak gauza asko esan nahi zituen; esaterako, arratsalde luzeak bazkalondoan ematea, eta familia osoa eltzeko kafearen eta nire tarta gogokoenaren inguruan elkartzea, azkenik.”
”Aitona-amonen eta osaba-izeben etxean ematen nituen oporrak beti hasten ziren berdin: aitona-amonek gazta egiteko beren eskuekin bildutako esne irakin berriaren usain gozoarekin. Txeraz eta arretaz betetako gazta zen, aho-sabaia zaporez bete, eta familiaren mendietako urkien kearen aztarna uzten zuena; gazta berdingabea, imitaezina, bakarra…”
”Aitonaren gogokoena zen. Hura ebakitzeko aizto berezi bat zuen, “gaztagile maisuarena”. Liturgia bat zen harentzat. Asko gustatzen zitzaion azal naturalarekin eta guzti jatea, eta urki-egurrak emandako ke-zaporeaz gozatzea. Herriko gosegarri guztietan, aitonaren gazta-ohola zegoela gogoratzen dut. Haren eskuek ke-usaina zuten, eta haren besarkadek udak alaitzen dizkidate oraindik ere. ”
“Egunero ikastetxetik irtetean, bazkaldu aurretik, ikaskideek eta nik gogoz itxaroten genuen atondoan, kontserba-lantegia eta ikastetxea lotzen zituen aldapan gora gure amak ikusi arte. Aldran zetozen, barrez eta, noizean behin, kantuz, eta itsaso-zapore berdingabeko muskuiluak zekartzaten treskatan. Beren eskuekin garbituak ziren, arretaz eta txera handiz landuak.”
“Izugarri gustatzen zitzaidan aitonaren txalupan igotzea eta itsasadarra arrastirian zeharkatzea; txaneletatik itzultzea eta ama etxean imajinatzea, lantegian muskuiluak ontziratzeko erabiltzen zuten eskabetxe bera prestatzen. Mahaian geundenean, afariko zirriparran, aitonaren begirada bilatzen nuen beti, eta hark, begiaz keinu eginez, zera esaten zidan: «Hau guztia gure lana da, marinelona; gure sekretua».”
“Banan-banan, eskuz, eta lanaldi luzez: horrela biltzen zituzten patatak aitona-amonek, gurasoek eta osaba-izebek, altxorrak izango balira bezala. Zapore berdingabeko patatak ziren, eta amona haiek ebakitzen hasi bezain laster, bagenekien patata frijitu bihurtuko zirela eta haiengatik borrokatuko ginela, amonak urre likido hartatik atera ondoren hozteko denborarik eman gabe ere.”
“Behiala herrixkan ematen genituen udak gogoratzen ditut, familiaren etxean; belaunak zurituta, eta bizkarra eguzkiak erreta. Lehengusu-lehengusinekin eta aitona-amonekin egiten genituen ospakizunak, mendiko askariak, plazako gaueko festak. Etxean sartzean, patata frijituen usainak txoko guztiak betetzen zituen. Amonak beti zeukan zartagin erraldoi bat sutan. «Gose zara, ezta?», galdetzen zidan atean agertu bezain laster. Ez nion inoiz ezetz esaten.”
“Urtero, uda amaitzean, munduko bazter guztietatik heldutako mahats-biltzailez betetzen zen herria. Adin guztietako gizon eta emakume asko eta asko ziren, eta mahastietako alorrak betetzen zituzten; batzuek mahats-mordoak enborrik enbor kontu handiz ebakitzen zituzten bitartean, beste batzuek bizkarrean jarritako treskatan garraiatzen zituzten kolore biziko mahatsak. Umeok ibaiertzetik behatzen genuen espektakulua; handik ikusita, inurriak ziruditen, erritmo konstantean mugitzen. Irrikaz itxaroten genion mahats-bilketaren amaierako festari. Ondoren, normaltasunera itzultzen zen dena.”
“Irail guztietan itzultzen naiz etxera, mahatsak eta patsa usaintzera. Miño ibaiaren ibarreko zapaldetan, emakumeak bizi-bizi aritzen dira mahats-mordoak ebakitzen, eta gizonak, aldiz, otarreak bideetaraino garraiatzen. Aldapa gogor horietan, mende luzez hazi izan dira mahatsondoak, lurrarekin eta klimarekin oreka perfektu bat sortuz. Urtero familiari mahats-bilketan laguntzera gatozenontzat, zorion hutsa dira. Bete-beteko bizimodua: mahasgintza heroikoa. ”
Jatorri bat duten produktuak dira, istorio gisa jaioak; esaterako, jarraian kontatuko dizkizugun istorioak. Komunitate bakoitzaren istorioak ezagutzeko, egin klik haietan.
